Po jakim czasie pracownikowi należy się odprawa?

Odprawa pracownicza jest to świadczenie pracownicze, które przysługuje pracownikowi z tytułu ustania stosunku pracy i może być przyznawana w różnych okolicznościach określonych przez prawo.

W pierwszej kolejności należy wspomnieć o odprawie pracowniczej z tytułu przejścia pracownika na emeryturę lub rentę. Otóż, jest ona równoważna z wysokością jednomiesięcznego wynagrodzenia. Oczywiście, w niektórych zakładach jej wysokość jest wyższa niż zakłada to Kodeks pracy, gdyż często to świadczenie stanowi formę podziękowania za wieloletnią pracę na rzecz firmy. Nie ulega wątpliwości to, że warunkiem jej uzyskania jest prawo do renty lub emerytury i przejście na jedno z tych świadczeń. Warto podkreślić również to, że odprawa pracownicza należy się tylko w przypadku przejścia na rentę chorobową, ale nie rodzinną. Musimy również wspomnieć, iż cechą tego rodzaju odprawy jest jednorazowość, czyli pracownik przechodzący na rentę, nie otrzyma jeszcze raz świadczenia, gdy uzyska prawo do emerytury.

Oprócz tego, Kodeks pracy wyróżnia także odprawę pośmiertną, która jest przyznawana członkom rodziny zmarłego, w sytuacji kiedy jego śmierć nastąpiła w trakcie trwania stosunku pracy. Na uwagę zasługuje fakt, iż świadczenie przysługuje małżonkom, dzieciom, rodzicom, przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletniości wnuki, rodzeństwo. Trzeba wiedzieć też o tym, iż nie zawsze wypłaca ją pracodawca, bowiem w przypadku ubezpieczenia pracownika przez niego, udzielna jest ona przez ubezpieczyciela, z wyjątkiem kiedy odszkodowanie jest niższe od kwoty odprawy. Ponadto, wysokość odprawy jest uzależniona od stażu pracy u danego pracodawcy i wynosi:

  • jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat,
  • trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat,
  • sześciomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat.

Nie zapominamy także o odprawie pracowniczej z tytułu zwolnień grupowych. Przede wszystkim, zwolnienia grupowe dotyczą wyłącznie pracodawców, zatrudniających powyżej 20 pracowników. Natomiast odprawa pracownicza należy się tylko wtedy, kiedy pracodawca zwolni dużą liczbę pracowników w krótkim czasie (co najmniej 10 w ciągu 30 dni), a jej wysokość uzależniona jest od lat pracy i wynosi:

  • jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony do 2 lat,
  • dwumiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony od 2-8 lat,
  • trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony powyżej 8 lat.

Na końcu trzeba powiedzieć o tym, roszczenie o wypłatę odprawy przedawnia się, stosownie do art. 291 K.P. z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Niestety, odprawa pracownicza nie przysługuje pracownikom mianowanym i tymczasowym oraz pracujących na umowach cywilno-prawnych, czyli na umowach zlecenie lub o dzieło.